H...πορφυρή πόλη στη Λιβύη

Ιταλοί αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο Suor Orsola Benincasa της Νάπολης, στα πλαίσια του αρχαιολογικού προγράμματος ArCoLibia ανακάλυψαν τα ερείπια αρχαίας ρωμαϊκής πόλης στο βυθό των ακτών της Λιβύης.

Η ανακάλυψη αυτή έγινε εντελώς...τυχαία, καθώς οι αρχαιολόγοι στο Ακρωτήρι Ρας Ετίν αναζητούσαν ναυάγια πλοίων και απομεινάρια αρχαίων λιμανιών. Αντ' αυτού, βρέθηκαν μπροστά σε τείχη, δρόμους, αρχαία κτίρια και τάφους, που εκτείνονται σε περιοχή 10 τ.χλμ.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η πόλη μάλλον καταστράφηκε από ισχυρό παλιρροϊκό κύμα που προκάλεσε σεισμός στην ανατολική ακτή της Κυρηναϊκής το 365 μ.Χ. Η ακμή της πόλης φαίνεται ότι οφειλόταν στην παραγωγή βαφής αυτοκρατορικών υφασμάτων, μιας χρωστικής χρώματος πορφυρού, πανάκριβης κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, που...κατά συνέπεια την προτιμούσε ιδιαιτέρως η ρωμαϊκή αριστοκρατία.

via IANS

H Παλαιά Ευρώπη ξυπνάει και πάλι

Προτού να υψωθούν στην άπλετη δόξα Αθήνα και Ρώμη, πριν χτιστούν οι πρώτες πόλεις στη Μεσοποταμία και πρωτογίνουν τελετές στους ναούς του Νείλου, στην κοιλάδα του Μεγάλου Ποταμού, του Δούναβη, ζούσαν και ευημερούσαν λαοί πρωτοπόροι στην τέχνη, το εμπόριο και την τεχνολογία για 1500 χρόνια, με αποκορύφωμα γύρω στο 4500 π.Χ. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι ο πολιτισμός τους άρχισε να ξεθωριάζει μια χιλιετία αργότερα, όταν άρχισαν να καταφτάνουν στη νοτιοανατολική Ευρώπη νέα φύλα από τις παγωμένες στέπες του βορρά.

Η γραφή δεν είχε αναπτυχθεί ακόμα. Πώς λέγονταν; Πώς ονόμαζαν τους εαυτούς τους; Κανείς δεν το ξέρει. Για εμάς, είναι απλά ο Πολιτισμός και οι Λαοί της Παλαιάς Ευρώπης.

Τα ευρήματα που προσέλκυαν το ενδιαφέρον ήταν κυρίως τα περίφημα αγαλματίδια από τερακότα της Μητέρας Θεάς, που ερμηνεύονταν ως δείγματα της πνευματικής και πολιτικής δύναμης των γυναικών στις αρχαίες αυτές κοινωνίες. Μόνο αυτά είχαν βρεθεί, διάσπαρτα σε μια τεράστια έκταση στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Μέχρι κάποιες δεκαετίες πριν, τουλάχιστον...

Όταν το 1972 ανακαλύφθηκε στη Βάρνα της Βουλγαρίας ένα τεράστιο νεκροταφείο της 5ης χιλιετίας π.Χ., τότε οι μελετητές άρχισαν να...υποψιάζονται ότι ο πολιτισμός αυτός δεν ήταν και τόσο "ταπεινός" και "φτωχός" ή ανοργάνωτος όσο θεωρούσαν. Ο έφορος του Ιστορικού Μουσείου της Βάρνα Βλαντιμίρ Σλάβτσεβ υπογράμμισε την έκπληξη ακόμα και των ερευνητών για τον πλούτο και την ποικιλία της ανακάλυψης αυτής: ανακαλύφτηκαν σκελετοί που είχαν ταφεί με χρυσά κοσμήματα! Κάποιες πόλεις των Κουκουτένι, ενός από τους λαούς της Παλαιάς Ευρώπης, έφταναν σε έκταση τα 3.200 στρέμματα, μεγαλύτερες από οποιονδήποτε άλλο γνωστό ανθρώπινο οικισμό τότε! Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ανάκτορα, ναούς και μεγάλα δημόσια κτίρια. Οι αρχαιολόγοι συμπέραναν ότι πρακτικές λατρείας γίνονταν στις οικίες, όπου βρέθηκαν λατρευτικά αντικείμενα.

Πώς όμως φτάσανε σε μια τέτοια ακμή; Γεωργοί και κτηνοτρόφοι από τα Νότια Βαλκάνια και την Ελλάδα μετανάστευσαν προς τα βόρεια, στα σημερινά εδάφη Βουλγαρίας και Ρουμανίας, ίδρυσαν αποικίες στη Μαύρη Θάλασσα και στις όχθες και πεδιάδες δίπλα σε ποτάμια, που εξελίχτηκαν με τον καιρό σε διαφορετικούς μικρούς πολιτισμούς. Όχι απομονωμένους φυσικά! Διατηρούσαν επαφές μέσω του εμπορίου χαλκού και χρυσαφιού, ενώ παρατηρούνται και ομοιότητες σε καλλιτεχνικά μοτίβα (π.χ. κεραμική). Η οικιακή κεραμική είχε περίτεχνα και πολύπλοκα σχέδια, κάτι που υπονοεί την μεγάλη σημασία που έδιναν στην τροφή και τα γεύματά τους, σημάδι ίσως κοινωνικής προβολής, κατά την ειδικό Δρ. Τζένιφερ Τσι.

Δείγμα ίσως της παλιάς τους καταγωγής από τη θάλασσα του Αιγαίου να είναι τα κοχύλια Σπόνδυλοι, αντικείμενο εμπορίου και διακόσμησης περίτεχνων περιδέραιων και βραχιολιών. Σύμφωνα με τον ανθρωπολόγο του Γαλλικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας Μισέλ Λουί Σεφεριάδη, αν παρατηρήσει κανείς την έκταση και τη διάχυση των περιοχών που βρέθηκαν τα κοχύλια αυτά, συμπεραίνει ότι υπήρχε ένα δίκτυο επαφών και ένα κοινωνικό πλαίσιο ανταλλαγής: είτε στα πλαίσια εμπορίου είτε σαν δώρο μεταξύ κατοίκων". Γενικότερα, υπήρχε πλούτος και ευημερία στις αρχαίες αυτές κοινότητες, ωστόσο οι εξέχοντες, αν και είχαν ταφεί με πολλές τιμές και χρυσά κτερίσματα, τις επίσημες ενδυμασίες τους τις κρατούσαν μόνο για τις δημόσιες τελετές, ζώντας σε απλές και ταπεινές παρά διακριτές και πολυτελείς κατοικίες. Αυτός εξάλλου ήταν ο λόγος που αρχικά οι αρχαιολόγοι

Κύριο ρόλο στην οικονομική τους ανάπτυξη έπαιξε ο χαλκός και όχι ο χρυσός. Η εξόρυξη και κατεργασία του και η κατασκευή τσεκουριών, μαχαιριών και κοσμημάτων αποτέλεσαν την πηγή του εμπορίου τους, όπως αποδεικνύουν και αρχαιολογικά ευρήματα σε διάσπαρτες περιοχές κατά μήκος του Βόλγα.

Ωστόσο, περισσότερο γνωστά δείγματα αυτών των παλαιοευρωπαϊκών πολιτισμών είναι τα μικρά αγαλματίδια. Πολλά από αυτά αναπαριστούν γυναικείες φιγούρες με επιμηκυμένα σώματα και τονισμένα στήθη και γλουτούς, σύμβολο γονιμότητας της Γης και της γυναίκας. Σε ένα προϊστορικό χωριό στη Ρουμανία, βρέθηκαν 21 τέτοια αγαλματίδια...καθισμένα σε κύκλο, οδηγώντας ερευνητές να τους αποδώσουν την ονομασία "Το Συμβούλιο των Θεαινών". Αυτά και άλλα "αγαλματίδια της Αφροδίτης" αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη της θεωρίας περί λατρείας της Μεγάλης Μητέρας στην προϊστορική Ευρώπη.

Ένα άλλο γνωστό είναι η φιγούρα ενός καθιστού ατόμου με λυγισμένα τα χέρια στο κεφάλι, ο επονομαζόμενος "Στοχαστής". Ένα παρόμοιο γυναικείο αγαλματίδιο βρέθηκε σε παλαιό νεκροταφείο στη Ρουμανία. Σκέφτονταν όμως; Ή μήπως θρηνούσαν;

Σε αυτό τον πολιτισμό της Παλαιάς Ευρώπης είναι αφιερωμένη η έκθεση "The Lost World of Old Europe: the Danube Valley, 5000-3500 B.C" στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, όπου φιλοξενούνται πάνω από 250 εκθέματα από μουσεία της Βουλγαρίας, της Μολδαβίας και της Ρουμανίας. Ο κατάλογος της έκθεσης περιλαμβάνει την πρώτη έκδοση στην αγγλική γλώσσα που ασχολείται με τη μελέτη των παλαιοευρωπαϊκών αυτών ευρημάτων.

via

photos via, via, via

Η ιέρεια από το Καχουάτσι του Περού

Απ' το Περού καταφτάνει ένα νέο αρχαιολογικό εύρημα: η ανακάλυψη της μούμιας νεαρής ιέρειας, θαμμένης με πολύτιμα κοσμήματα στο Καχουάτσι του Περού την περίοδο 300-450 μ.Χ.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το σώμα κάτω από ένα στρώμα καλαμιών και σχοινιών. Το ίδιο το σώμα της ιέρειας φαίνεται ότι ήταν βαμμένο και με έναν επιπλέον σπόνδυλο, ενώ είχε ελαφρώς παραμορφωμένους τους βραχίονες των χεριών της. Ήταν τυλιγμένη με φίνο ύφασμα διακοσμημένο με σχέδια φαλαινών του νότιου Ειρηνικού και αιχμές από βέλη από οψιδιανό.

Το εντυπωσιακότερο ωστόσο εύρημα αποτελούν τα κοσμήματα που βρέθηκαν στο χώρο της ταφής: η ίδια η ιέρεια βρέθηκε με ένα εξαίσιο ασημένιο σκουλαρίκι στη μύτη της, ενώ ανάμεσα στα ταφικά ευρήματα βρέθηκαν περιδέραια και βραχιόλια.

Η ανακάλυψη αυτή έρχεται να προστεθεί στις ανακαλύψεις και ό,τι μας έχει διασωθεί από τον περίφημο πολιτισμό της Νάζκα στο σημερινό Περού.

via

16χρονος ανακάλυψε ερείπια από αρχαία βυθισμένη πόλη

Απίστευτη έκπληξη περίμενε τον 16χρονο Μάικλ Λε Κεν, όταν κολυμπώντας με αναπνευστήρα στην παραλία Μάλιεβικ του Μαυροβουνίου, όπου είχε πάει διακοπές με τους γονείς και την αδερφή του, βρήκε σε βάθος δυο μέτρων "έναν περίεργο βράχο". Ο...βράχος αυτός αποδεικνύεται τελικά ότι είναι τμήμα από ένα μεγάλο κτίριο ενός σημαντικού ελληνικού ή ρωμαϊκού εμπορικού σταθμού, που θάφτηκε κάτω από τα κύματα της θάλασσας μετά από σεισμό.

Όταν ο γιος τού είπε για την...ανακάλυψή του, ο Τσαρλς Λε Κεν, επαγγελματίας αρχαιολόγος, βούτηξε κι εκείνος στα νερά κι ανακάλυψε κολόνες πάνω σε πλίνθους διαμέτρου 90 εκ., μάλλον τμήμα αρχαιοελληνικού ή ρωμαϊκού ναού, βασιλικής ή άλλου σημαντικού δημόσιου κτιρίου. Σε μια ηλιόλουστη μέρα, οι κολόνες φαίνονται καθαρά από την επιφάνεια της θάλασσας, αλλά τα ερείπια (π.χ. αγγεία) έχουν μείνει άθικτα για εκατοντάδες χρόνια.

Βρετανική ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τη Δρ. Λούσι Μπλου πρόκειται να αναλάβει την εξερεύνηση του σημαντικού αυτού ευρήματος: "Αν επιβεβαιώσουμε ότι πρόκειται για υποβρύχιο ναό, το Μαυροβούνιο θα μπει στο χάρτη των αρχαιολογικών ανακαλύψεων", ανέφερε η ίδια.

Η περιοχή του Μαυροβουνίου γενικότερα βρίθει αρχαιολογικών θησαυρών που περιμένουν να έρθουν στο φως. Λίγο νωρίτερα το 2009, μια ομάδα ανακάλυψε τα ερείπια δυο ρωμαϊκών εμπορικών πλοίων στο βυθό του Κόλπου Κότορ, έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας.

Ο 16χρονος Μάικλ δήλωσε ότι από μακριά τα ερείπια του φάνηκαν σαν απλά βράχια που βρίσκει κανείς μες στη θάλασσα. Όταν όμως παρατήρησε καλύτερα το σχήμα τους, που ήταν κυλινδρικό, κατάλαβε πως επρόκειτο για κολόνες. "Αν δε βρισκόμουν συχνά κοντά σε αρχαία ερείπια και ανασκαφές, δε θα ήξερα κι έτσι απλά θα το αγνοούσα, χωρίς να το δω πιο προσεκτικά". Σε καλό του βγήκε, λοιπόν, να έχει πατέρα αρχαιολόγο!

via

Επιγραφές μυστήριο σε ναό Ναϊτών στη Σκωτία

Αρχαιολόγοι έφεραν στο φως μια σκαλισμένη πέτρα γεμάτη...μυστήριο κοντά σε μια εκκλησία του 12ου αιώνα στο Μιντλόθιαν της Σκωτίας. Εκ πρώτης όψεως, φαινόταν να είναι το πάνω μέρος μιας σαρκοφάγου, σκαλισμένου με σχήματα.

Φωτογραφία: Kate Chandler
Ωστόσο, οι επιγραφές αποτελούν ένα πραγματικό παζλ για τους ερευνητές, που δηλώνουν ότι δεν έχουν ξαναδεί κάτι τέτοιο! Πρόκειται για μια μείξη συμβόλων παρόμοιων με κάποια που έχουν βρεθεί σε μνημεία Βίκινγκς, μεσαιωνικούς τάφους και κέλτικα ανάγλυφα.

Ο αρχαιολόγος Κρίσπιν Φίλιπς, που ανακάλυψε τις δυο πέτρες, τη μια με έναν χαραγμένο σταυρό και την άλλη με τα περίεργα σύμβολα, ανέφερε ότι αρχικά η ομάδα ξεκίνησε μια...μακρά φιλοσοφική συζήτηση ως το τι έπρεπε να κάνουν με τα ευρήματα, αφού αρχική αποστολή ήταν η αναστήλωση του τείχους στο προαύλιο της εκκλησίας.

Ο ιστορικός Τζον Ρίτσι δήλωσε ότι έβλεπε κάτι το μοναδικό, καθώς τα σύμβολα είναι αινιγματικά από μόνα τους. "Αυτά που είναι στη βάση μοιάζουν με ηλιακές πυξίδες των Βίκινγκς, ενώ οι δίσκοι στην κορυφή μοιάζουν να σχηματίζουν ένα κέλτικο σταυρό, αλλά με εγκοπές".

Οι ερευνητές χρονολογούν τα ευρήματα είτε στο 12ο είτε στο 13ο-14ο αιώνα. Ο ειδικός Ντέιβιντ Κόνολι πιστεύει ότι έχει άμεση σχέση με τη δίπλα εκκλησία, που ήταν το Κοινόβιο του Τάγματος των Ναϊτών στη Σκωτία. "Θα μπορούσε να είναι η ταφική επιγραφή κάποιου Ναΐτη, κάποιου Οσπιταλιέρου, ή τέλος πάντων κάποιου απλού ιππότη που ήθελε να ταφεί εδώ. Σε κάθε περίπτωση, τα σύμβολα που φαίνεται να χρησιμοποιούσε για...οικόσημο σίγουρα ήταν μοναδικά στο είδος τους!

Αμφιβολίες ωστόσο εγείρει ο ιστορικός Μάικλ Τέρνμπουλ, που δεν αμφιβάλλει για την ιστορικότητα του μέρους και την παρουσία Ναϊτών, αλλά αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τα ευρήματα και την αυθεντικότητά τους.

via

Ανακαλύφθηκε πετράδι με χαραγμένη τη μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Από τους καθηγητές Ayelet Gilboa του Πανεπιστημίου της Χάιφα και του Ilan Sharon του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ ανακοινώθηκε ένα σπάνιο εύρημα: ένας πολύτιμος λίθος που φέρει χαραγμένο το πορτραίτο του μεγάλου Μακεδόνα στρατηλάτη, ο οποίος βρέθηκε κατά τη διάρκεια πρόσφατων ανασκαφών στο Τελ Ντορ, οι οποίες συνεχίζονται εδώ και 30 χρόνια.

Παρά τις μικροσκοπικές του διαστάσεις, καθώς έχει λιγότερο από ένα εκατοστό ύφος και μισό εκατοστό πλάτος, ο χαράκτης κατάφερε να αποδώσει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά του Αλέξανδρου, ο οποίος απεικονίζεται νεαρός, με "θεληματικό πηγούνι, ίσια μύτη και μακριά σγουρά μαλλιά που στέφονται με ένα διάδημα". Ο πολύτιμος λίθος θα βρίσκεται στην έκθεση του Μουσείου της πόλης.

Το αξιοσημείωτο της υπόθεσης, ωστόσο, είναι ότι ανακαλύφθηκε στο Ισραήλ, στα σύνορα του Ελληνιστικού κόσμου, κάτι που αποδεικνύει ότι όχι μόνο πλούσιοι ευγενείς στις μεγάλες πόλεις, αλλά και τοπικοί άρχοντες σε δευτερευούσης σημασίας διοικητικά κέντρα, όπως το Τελ Ντορ, εκτιμούσαν και μπορούσαν να αντέξουν το κόστος τέτοιων αντικειμένων.

Το πετράδι ανακαλύφθηκε από έναν εθελοντή κατά την ανασκαφή ενός δημόσιου οικοδομήματος της ελληνιστικής περιόδου νότια του Τελ Ντορ, μεγάλου λιμανιού της Μεσογείου από τα μέσα της Εποχής του Χαλκού μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια και την άνοδο της Καισάρειας. Ο Μέγας Αλέξανδρος πέρασε από εκεί το 332 π.Χ. μετά την κατάληψη της Τύρου, στο δρόμο του για την Αίγυπτο. Η πόλη παραδόθηκε χωρίς αντίσταση και παρέμεινε ελληνικό κέντρο στην περιοχή του Ισραήλ μέχρι περίπου το 100 π.Χ.

photo by No'a Raban-Gerstel, University of Haifa
via Amir Gilat, University of Haifa

Ένας νάνος στο...TSS Maunganui

Μα τι ήταν επιτέλους αυτό το S/S Cyrenia;

Μαουνγκάνουι είναι μια πόλη κι ένα ποτάμι στη Νέα Ζηλανδία.
Κι οι ιστορίες του "Κόλλια" ακόμα μας ταξιδεύουν...

Στη μονή Αγίας Αικατερίνης στην Αίγυπτο χειρόγραφο από την αρχαιότερη Βίβλο του κόσμου

Στη βιβλιοθήκη της μονής της Αγίας Αικατερίνης στην Αίγυπτο ανακαλύφθηκε από τον ακαδημαϊκό Νικόλα Σαρρή ένα χειρόγραφο από την αρχαιότερη Βίβλο του κόσμου, όσο έψαχνε για φωτογραφίες και βιβλία του 18ου αιώνα.

Η έκδοση αυτή της Βίβλου είναι γνωστή ως Σιναϊτικός Κώδικας: πρόκειται για χειρόγραφο στα ελληνικά πάνω σε δέρμα ζώου. Η συλλογή είναι χωρισμένη και φυλάσσεται σε 4 διαφορετικά μέρη του κόσμου, όπως η Βρετανική Βιβλιοθήκη και η Μονή της Αγάς Αικατερίνης. Νωρίτερα φέτος ολόκληρος ο Σιναϊτικός Κώδικας "ανέβηκε" online και έγινε ψηφιακή συλλογή.

Ο Νικόλας Σαρρής, που ήταν μέλος της ομάδας της Βρετανικής Βιβλιοθήκης που ψηφιοποίησε τον Σιναϊτικό Κώδικα, αναγνώρισε τη χαρακτηριστική ελληνική γραφή του χειρόγραφου κι έτσι κατάλαβε ότι είχε βρει εκείνη τη στιγμή ένα άγνωστο κομμάτι του Κώδικα.

Πιστεύεται ότι το απόσπασμα είναι από την αρχή του πρώτου κεφαλαίου του Ιησού του Ναυή της Παλαιάς Διαθήκης. Κατά το 18ο αιώνα, μοναχοί χρησιμοποιούσαν τα χειρόγραφα αυτά από δέρμα για τη βιβλιοδεσία άλλων τόμων, επειδή δεν μπορούσαν να βρουν τότε τόσο ανθεκτικό υλικό γραφής.

via Independent

Η αποκάλυψη ενός...αγγέλου στην Αγιά Σοφιά

Ειδικοί ανακάλυψαν στην Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη ένα μωσαϊκό που απεικονίζει έναν άγγελο, κρυμμένο για 160 χρόνια πίσω από γύψο και ένα μεταλλικό εκμαγείο. Η εξαπτέρυγη φιγούρα απεικονίζει ένα σεραφείμ.

Το μωσαϊκό, διαστάσεων 1,5x1 μ., το είδε για τελευταία φορά ο Σουλτάνος Αβδούλ Μετζίτ και ο Ελβετός αρχιτέκτονας Γκασπάρε Φοσάτι, που έκανε εργασίες αναστήλωσης κατά τα έτη 1847-49, όταν πήρε διαταγή από το σουλτάνο να αφαιρέσει τον παλιό γύψο που είχε αρχίσει ήδη να φθείρεται, να συντηρήσει τα μωσαϊκά και να τα ξανακαλύψει. Βρίσκεται σε ένα απ' τα τεταρτοθόλια, τις τριγωνικές περιοχές δηλαδή που στηρίζουν το θόλο της Αγιάς Σοφιάς.

Το μωσαϊκό σώζεται σχεδόν σε άριστη κατάσταση και χρονολογείται από τον 14ο αιώνα, ωστόσο η ακριβής του ηλικία θα γίνει γνωστή μετά από ανάλυση και σύγκριση με παρόμοια μωσαϊκά.

via Hurriyet

Αγαλματίδιο της Μεγάλης Μητέρας 16.000 ετών

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα αγαλματίδιο της Μεγάλης Μητέρας ηλικίας 16.000 ετών κατά τις ανασκαφές στο Σπήλαιο Ντιρεκλί στην Τουρκία.

Ο Cevdet Merih Erek, επιμελητής του Πανεπιστημίου Γκαζί της Άγκυρας, επισήμανε ότι τα παλαιότερα πήλινα αγαλματίδια θεοτήτων χρονολογούνται από το 5.000 π.Χ. και έχουν ανακαλυφθεί στη Μεσοποταμία, την Ανατολία και την Εγγύς Ανατολή.

Παρόμοια αγαλματίδια της Μητέρας Γης, γνωστά και ως "Αφροδίτες", έχουν ανακαλυφθεί σε πολλές περιοχές της Ευρασίας, από τα Πυρηναία μέχρι τη λίμνη Βαϊκάλη, και αποτελούν δείγματα λατρείας της Μητέρας Γης, κοινωνικής θέσης της γυναίκας, σύμβολα γονιμότητας ή ακόμα και...προϊστορικής πορνογραφίας! Το σίγουρο είναι ότι η εύρεση αγαλματιδίων σε διαφορετικές περιοχές, με παρόμοια χαρακτηριστικά, δεν μπορεί να αποδοθεί στην τύχη.

Via
Περισσότερα για τις "Αφροδίτες"

Στο χιόνι

H Έρεντις κοίταξε έξω από το παράθυρο. Τα πάντα ήταν καλυμμένα με χιόνι, σαν ένα τεράστιο βελούδινο πέπλο να είχε καλύψει την πόλη και τα δέντρα μπροστά της και να την καλούσε να το βαδίσει.

"Περπατώντας στο χιόνι αφήνεις ίχνη, έστω και αχνά", της είχε πει ο Ντάριεν. "Έτσι επιτρέπεις στους άλλους να δουν και να ερευνήσουν προς τα πού πηγαίνεις. Πάντοτε να καλύπτεις τα χνάρια σου πάνω στη γη, Έρεντις", της είχε πει.

"Μα αν προχωράω μέσα σε ένα δάσος άγνωστο και ανεξερεύνητο, κι αν εγώ για πρώτη φορά πατάω τα κλαδιά και το χώμα του και χάνομαι μες στις συστάδες του, τα χνάρια μου θα είναι σαν δρόμος γι' αυτούς που θα 'ρθουν μετά από μένα, για να μη χαθούν. Κι αν πάλι περπατάμε πάντα στο κεντρικό μονοπάτι, όπως μου 'χες πει, επειδή όλοι πήγαν από αυτό το δρόμο, γιατί εγώ να το ακολουθήσω;", γύρισε και τον ρώτησε εκείνη. "Κι αν όλοι πήγαν από το λάθος δρόμο, γιατί εγώ να μην ακολουθήσω το δρόμο που εγώ πιστεύω πως είναι σωστός κι έτσι να χαράξω ένα καινούριο μονοπάτι; Αφού το ένστικτο πάντα μας οδηγεί σωστά, μου είχες πει, Ντάριεν..."

Οι κλιματικές αλλαγές και οι Ίνκας

Σύμφωνα με επιστήμονες στο Περού, οι Ίνκας θα ήταν ένα τίποτα χωρίς το ευνοϊκό κλίμα και τις αλλαγές σε αυτό στην περιοχή όπου ζούσαν και αναπτύχθηκαν.

Σύμφωνα με μια νέα έρευνα, σε μια μεγάλη περίοδο θερμού κλίματος μεταξύ 1100 και 1533, τεράστιες ορεινές εκτάσεις χρησιμοποιήθηκαν για τη γεωργία των Ίνκας, οι οποίοι έτσι επεκτάθηκαν από την Κολομβία στις πεδιάδες της Χιλής. Οι Ίνκας ανέπτυξαν τις καλλιέργειες πατάτας και καλαμποκιού, καθώς και ένα σύστημα καναλιών. Το λιώσιμο των πάγων οδηγούσε σε μια σταθερή παροχή νερού, το οποίο έδινε ζωή στις καλλιέργειες και ήταν υπεραρκετό για τον πληθυσμό.

Έτσι, έχοντας απόθεμα γεωργικών προϊόντων, οι Ίνκας μπορούσαν να ασχοληθούν με άλλους τομείς, όπως την κατασκευή δρόμων και οικοδομημάτων, όπως την περίφημη πόλη του Μάτσου Πίτσου και την Βασιλική Οδό στα υψίπεδα του Περού.

via

Βωμός μυστήριας θεότητας ανακαλύφθηκε σε ρωμαϊκό οχυρό

Σε ανασκαφές ενός ρωμαϊκού οχυρού στη βόρεια Αγγλία ανακαλύφθηκε ένας τεράστιος βωμός αφιερωμένος σε μια θεότητα ανατολίτικης λατρείας.

Πρόκειται για το ρωμαϊκό οχυρό Βιντολάντα, που χτίστηκε κατ' εντολήν του Αυτοκράτορα Αδριανού μεταξύ του 122 και 130 μ.Χ.

Ο βωμός ζυγίζει ενάμισι τόνο και έχει ύψος 1,2 μέτρα. Στη μια πλευρά του απεικονίζεται ένα βάζο και ένα ρηχό πινάκιο, ενώ στην άλλη πλευρά διακρίνεται μια φιγούρα που μοιάζει με θεό να στέκεται πάνω σε ένα ταύρο, κρατώντας στο ένα χέρι έναν κεραυνό και στο άλλο ένα πολεμικό τσεκούρι.

Οι Ρωμαίοι τον αποκαλούσαν Jupiter Dolichenus, από τις ρίζες ίσως της λατρείας του στη Δολίχη της Μικράς Ασίας, ωστόσο πρόκειται για παλαιότερο θεό της Μέσης Ανατολής, γνωστό στους σημιτικούς λαούς ως Χαντάντ και στους Χετταίους ως Τεσάμπ, θεό της βροχής και γενικότερα των καιρικών φαινομένων.

Έτσι, εύκολα αντιστοιχούνταν με τον Δία της ελληνικής μυθολογίας. Ωστόσο, η λατρεία του ως Γιούπιτερ Δολιχηνού στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εξαπλώθηκε ανάμεσα στους Ρωμαίου στρατιώτες, που λάτρευαν την πολεμική του πλευρά.

Πράγματι, σύμφωνα με μια επιγραφή, ο βωμός ήταν αφιέρωμα του Έπαρχου της Τέταρτης Κοόρτης των Γαλατών.

via

Μουσείο Ακρόπολης: Μέρος πρώτο

Σήμερα λοιπόν αποφάσισα να πάω στο Μουσείο της Ακρόπολης, έχοντας βέβαια συναίσθηση ότι δεν είχα πολύ χρόνο και ότι πάω μόνο για μια...αναγνωριστική βόλτα, έχοντας σκοπό να ξαναπάω δεύτερη φορά και να δω τα πάντα ένα ένα με τη σειρά.

Η πεποίθησή μου αυτή έγινε...ακόμα εντονότερη όταν άρχισα να περπατάω τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και την είσοδο του μουσείου, καθώς γύρω μου συνάντησα μια...λαοθάλασσα! Μιλάμε για πολύ κόσμο. Κόσμο, όπως τουρίστες, φοιτητές, αντρόγυνα, γκρουπ οργανωμένα από επαρχία ή μη, ακόμα και σύσσωμες οικογένειες να έρχονται στο Μουσείο...

Εκεί ήρθε το πρώτο bubble με το ερωτηματικό: αυτό δε θα μπορούσε να γίνεται και σε άλλα μουσεία της Αθήνας και, κατ' επέκτασιν, Ελλάδας; Πουθενά αλλού δεν είχα δει τόσο κοσμοσυρροή. Φταίει η φήμη του; Φταίει η αυτοδιαφήμισή του; Η εξωφρενικά χαμηλή τιμή; Τι; Γιατί για ορισμένους συν-επισκέπτες γύρω μου, από αυτά που άκουγαν τα έρημα τα αυτάκια μου ήταν ξεκάθαρο ότι είχαν έρθει λόγω...μόδας! Ναι, είναι in αυτές τις μέρες να πας στο Μουσείο. Κι όχι μόνο να πας, αλλά και να έχεις συνείδηση ότι είσαι αμόρφωτος και να πετάς κοτσάνες και να κοροϊδεύεις όσα βρίσκονται γύρω σου. Μακάρι με τέτοιες κινήσεις κι αυτή την αναβάθμιση να έρθουν πιο πολλοί άνθρωποι στα μουσεία και να μάθουν έστω και λίγη ιστορία ή κατιτίς παραπάνω.

Το τι δεν άκουσα! Για Τούρκους στα χρόνια του Αλέξανδρου: αυτό ήταν επειδή μια προτομή του Αλέξανδρου ήταν φθαρμένη και "σαφέστατα" υπονοήθηκε ότι ήταν προϊόν βανδαλισμού! Για τα "κατσαρολικά" και το "σαν τα σύγχρονα τάπερ και μπρίκια" για τα σκεύη μαγειρικής και τις εστίες που βρέθηκαν σε αρχαίες αθηναϊκές κατοικίες. Σχόλια για τα ομοιώματα φαλλών που βρέθηκαν ως μικρά ειδώλια σε κατοικίες, καθώς το κάθε σπίτι λάτρευε τους θεούς του... Παιδιά Γυμνασίου να μη γνωρίζουν ποιος ήταν ο Ασκληπιός και πάει λέγοντας...

Ας γυρίσω όμως στη δική μου εμπειρία. Αφού σιγουρεύτηκα ότι οι φωτογραφίες επιτρέπονται στο μουσείο, αρκεί να είναι χωρίς φλας, την επόμενη φορά θα πάω οργανωμένη με...τούρμπο φωτογραφική! Καθώς τώρα έπαιρνα ό,τι προλάβαινα με το κινητό. Και σίγουρα να πάω κάποια στιγμή που θα έχει κοπάσει ο όλος θόρυβος και αραιώσει και από κόσμο. Σίγουρα δεν είναι ότι δεν μπορείς να κινηθείς, αλλά μια παραπάνω άνεση θα την έχει στάνταρ.

Δεύτερο bubble με ερωτηματικό: γιατί τα μέτρα ασφαλείας δεν ήταν και τόσο...αυστηρά όπως περιγράφονταν; Στην είσοδο βέβαια περνάς από τον έλεγχο ασφαλείας των αεροδρομίων, τη γνωστή...πόρτα και έλεγχο αποσκευών, αλλά εγώ αυτό που είδα περνώντας από μέσα από την άλλη πλευρά ήταν ουσιαστικά να υπάρχει μόνο ένα τσεκ στο μηχάνημα των αποσκευών κι από εκεί και πέρα σε όσους περνούσαν από την πύλη και χτυπούσε με το γνωστό ήχο, δε γινόταν περαιτέρω έρευνα ή κάτι παραπάνω.
Συν τοις άλλοις, αν και πολλοί χώροι ήταν φραγμένοι, θα μπορούσε άνετα κάποιος να πάει σε αυτούς. Για παράδειγμα, στην είσοδο του μουσείου και αριστερά, όπου φαίνονται τα ερείπια κάτω από τα στηρίγματα του μουσείου, υπάρχει εμφανέστατα μια καγκελωτή σκάλα που οδηγεί προς αυτά, που έχει απλά μια αλυσίδα. Μόνο αυτό. Και κανέναν τριγύρω να εποπτεύει το χώρο. Μια έτσι να έκανα, είχα περάσει από την άλλη πλευρά. Συν τοις άλλοις, τελικά σε ποιους είναι προσβάσιμα τα υπόγεια 1, 2, και 3;;;

Το εκπληκτικό είναι ότι το Μουσείο είναι ουσιαστικά φτιαγμένο ΠΑΝΩ στα ερείπια που είχαν βρεθεί στην περιοχή του Μακρυγιάννη, ερείπια γειτονιάς της αρχαίας Αθήνας, με τμήματα διάσπαρτα μεταξύ τους ή και με κτίσματα το ένα πάνω στα ερείπια του άλλου από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τον 5ο αιώνα μ.Χ. Περπατάς στην είσοδο και στο ισόγειο του μουσείου και έχεις τα ερείπια κάτω από τα πόδια σου! Κυριολεκτικά. Τα βλέπεις από το διάφανο πάτωμα. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους ορόφους του μουσείου, 3 στο σύνολο, καθώς από το γυάλινο πάτωμα βλέπεις τον κόσμο κάτω σου. Ναι, είναι γεγονός: το Μουσείο δεν συνίσταται για άτομα με υψοφοβία...

Προσωπικά ενθουσιάστηκα με την είσοδο, το άνοιγμα με θέα τα αρχαία στα θεμέλια του μουσείου και το γυάλινο πάτωμα στο ισόγειο, καθώς είναι η μοναδική φορά, με εξαίρεση τον Κεραμεικό που είχα πάει πριν 3-4 χρόνια, που βρίσκεσαι ΤΟΣΟ ΚΟΝΤΑ στην ίδια την αρχική θέση της ανασκαφής, τόσο κοντά με τις πέτρες, τα ερείπια, τα ψηφιδωτά από τις κατοικίες και τα λουτρά ή τους πυργίσκους, που σχεδόν τα...αγγίζεις.

Το εστιατόριο σήμερα δεν το πρόλαβα, καθώς έκλεισε νωρίτερα ειδικά σήμερα (δεν ξέρω αν έχει κάποια σχέση με το γεγονός ότι όταν ήμουν στο δεύτερο όροφο είδα ένα γκρουπ από επισήμους, ανάμεσα στους οποίους μάλλον και τον Τομ Χανκς, να ξεναγείται στο Μουσείο από τον Υπουργό Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά). Ανέβηκα μέχρι τον τρίτο όροφο, που βρίσκεται και η αίθουσα του Παρθενώνα, με οργάνωση και κατασκευή του χώρου σαν την Ακρόπολη (υπάρχουν δυο σειρές αετωμάτων, εσωτερική και εξωτερική και οι κίονες που στηρίζουν στη μέση την αίθουσα είναι ίδιοι σε αριθμό με του Παρθενώνα), που είναι ορατή από τα παράθυρα ακριβώς απέναντι. Πέρα από το γεγονός ότι πρόκειται για ένα εμφανέστατο... "ξεμπρόστιασμα" του Βρετανικού Μουσείου, καθώς προθήκες είναι κενές με όσα λείπουν, ενώ σε κάποιες υπάρχουν αντίγραφα και εκμαγεία από θραύσματα που έχουν σωθεί, σαν επισκέπτης έχεις και μια απίστευτη θέα στην γύρω περιοχή, βλέποντας "αφ' υψηλού" Μακρυγιάννη, Πλάκα, Κουκάκι, Φιλοπάππου και πάει λέγοντας.

Η διαδρομή μέσα στο Μουσείο είναι ξεκούραστη κι ούτε ιδιαίτερα πολύπλοκη. Ουσιαστικά, μπορείς ανεβαίνοντας τους ορόφους να πάρεις "μονότερμα" τη δεξιά πλευρά και κατεβαίνοντας από τις ίδιες κυλιόμενες ή σκαλιά να δεις τις αριστερές πλευρές των ίδιων αιθουσών. Παντού υπάρχουν υπάλληλοι-ξεναγοί που μοιράζονται πληροφορίες για τα διάφορα εκθέματα, ο καθένας με το δικό του μοναδικό...εκφραστικό τρόπο!

Θα επακολουθήσουν σίγουρα και επόμενα "μέρη" με εκ νέου επισκέψεις και σίγουρα κάποιες φωτογραφίες.

Διαδρομές στο σούρουπο...

Είχα πολύ καιρό να το κάνω αυτό: να πάρω ένα λεωφορείο από την αρχή του και να μείνω σε όλη του τη διαδρομή...Να χαζέψω τις στάσεις του μέσα από γειτονιές, πλατείες, να νιώσω πόσο διαφορετικός μπορεί να είναι ο δρόμος μια εδώ και μια λίγα μέτρα πιο 'κει...

Από το σχολείο και τη σχολή, μετά, μου έμεινε...Περιήγηση πίσω από ένα τζάμι, σαν ένας απαθής επισκέπτης σε κάτι ξένο, και μετά τα πόδια μου κι οι εικόνες μπροστά μου με οδηγούσαν σε μια συγκεκριμένη στάση...γειτονιά...δρόμο...στενό...

Κατηφορίζοντας έναν από τους πιο πολύβουους και γεμάτους κίνηση κεντρικούς δρόμους, άφησα την τύχη να καθορίσει τον τελικό προορισμό μου ένα απόγευμα, για άλλη μια φορά...Το μικρό λεωφορείο που εμφανίστηκε με άφησε στις παρυφές μιας γειτονιάς που έχει χαθεί μέσα στο "κακόφημο" όνομά της και κάπου-κάπου δείχνει να νοσταλγεί ακόμα την παλιά της αύρα...

Περπατούσα και σκεφτόμουνα ότι δε θα 'πρεπε να είχα αφήσει την ψηφιακή σπίτι...Μου αρέσει να βγάζω φωτογραφίες από μικρές χαραμάδες μη-κακογουστιάς μέσα σε αυτή την πόλη. Περπατούσα ακανόνιστα. Τυχαία ανάμεσα στα θεόστενα σκοτεινά δρομάκια...

Στάθηκα στη μέση ενός δρόμου κοντά σε μια πλατεία και για μια στιγμή δεν έκανα τίποτε άλλο. Απλά στεκόμουν εκεί με κλειστά τα μάτια κι ένιωθα να περνούν μέσα μου όλες οι εικόνες που μπορεί να είχα δει όλα αυτά τα χρόνια, όσες φορές είχα περάσει από εκείνη τη γειτονιά.

Συνέχισα να περπατάω. Άρχισα να κλαίω. Κάποιες φορές αυτό δεν μπορώ να το εξηγήσω, μου βγαίνει. Έκλαιγα για την κρυμμένη ομορφιά αυτής της γωνιάς στην πόλη που σχεδόν κανείς πλέον δε νοιαζόταν να ανακαλύψει...Για τους ανθρώπους εκεί που νιώθανε σαν "χαμένα κορμιά"...Για τα γενέθλια της καλύτερής μου φίλης που είχα ξεχάσει μόλις εκείνο το απόγευμα (Γι' αυτό να είχα πάρει, άραγε τους δρόμους, ξαφνικά μετά από τόσο καιρό;)...Για τη δική μου αδυναμία να σταθώ μπροστά σε έναν καθρέφτη και "ο εαυτός μου μια βραδιά εμπρός μου να υψωθεί και λόγο να ζητήσει"...

Όταν γύρισα κάποια στιγμή το κεφάλι μου σε ένα στενό δρομάκι δίπλα μου, είδα να ξεπροβάλλει δειλά..."Ε, εσύ εκεί, φαίνομαι καθόλου πίσω από τις πολυκατοικίες;"...από πάνω μου το φεγγάρι...Λαμπερό και γεμάτο...Και τότε όλα μέσα μου άλλαξαν. Η νύχτα δίνει άλλη όψη στις σκέψεις μας. Κι άλλη γοητεία στα μικρά και τιποτένια προβλήματά μας. Σαν όλα να λύνονταν κάτω από μια λάμπα σαν από αυτές τις παλιές που βρίσκονταν στις προκυμαίες των λιμανιών, δίπλα στα καράβια που φεύγανε...Εκεί που άλλοτε άραζε ένας ναυτικός να αγναντεύει τη θάλασσα και τώρα δυο ψυχές βρίσκανε μαζί καταφύγιο...